استفاده از فلز مس و محصولات مسی خصوصا ظروف مسی از گذشته‌های دور در ایران رایج بوده است. اگر به دوران کودکی و نوجوانی خودمان مراجعه کنیم متوجه خواهیم شد که ظروف مسی بخشی جدا نشدنی از زندگی ما هستند. درست مانند ظروف برنزی که با خرید شیرینی خوری برنزی، خرید شکلات خوری برنزی و … می‌توان به نحو احسن از میهمانان پذیرایی کرد.
ما در این مقاله سعی کردیم در مورد تاریخچه ظروف مسی در ایران، علت محبوبیت ظروف مسی، موارد مصرف آن در گذشته و … توضیحاتی را جهت کسب اطلاعات بیشتر به شما عزیزان ارائه دهیم.
در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با هم سری به تاریخ و قدمت این فلز با سابقه و محبوب بزنیم.
«برای مشاهده قیمت ظروف برنزی کلیک کنید»
تاریخچه ظروف مسی در ایران
در ابتدا بهتر است به طور خلاصه کمی در مورد تاریخچه مس و کشف آن صحبت کنیم و ببینیم که این فلز پر کاربرد و محبوب از کی و چگونه کشف شده است.
تاریخچه کشف مس
حدود ده هزار سال پیش انسان‌ها متوجه این موضوع شدند که می‌توانند از فلزات موجود در زمین بهره بگیرند و از آن زمان به بعد استخراج کردن انواع فلزات را شروع کردند. اولین فلزی که توسط انسان‌ها کشف شد، فلز مس بود. آنگونه که تاریخ به ما نشان می‌دهد، انسان‌ها استفاده‌های بسیار زیادی از فلز مس می‌کردند.
آن ها فلز مس را ذوب می‌کردند، پس از ذوب، به آن را شکل می‌دادند و ابزار‌های مختلفی مانند چاقو، تیر، سر نیزه و … تولید می‌کردند که البته بعد از گسترش استفاده از این فلز علاوه بر ابزار‌های اصلی مانند چاقو و …، وسایل زینتی هم مانند آویز ساخته شده است. قدیمی ترین شیء مسی کشف شده قدمتی ۸۷۰۰ ساله داشته و یک آویز مسی می‌باشد. این آویز در کشور عراق کشف شده است.
موارد مصرف مس در گذشته
اگر به تاریخ نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد که گذشتگان استفاده‌های بسیار زیادی و متعددی از فلز مس داشتند اما در بعضی مناطق به دلیل گستردگی معادن مس مقدار و حجم استفاده از مس بیشتر از دیگر نقاط بوده است.
به طور مثال مثال تحقیقات نشان داده که ایران یکی از اولین تمدن‌هایی به حساب می‌آید که از فلز مس استفاده کرده است و با بهره گیری از این فلز، ابزار‌های مختلفی مانند چاقو، ابزار شکار، ظروف مختلف، ابزار آشپزی، آویز، ابزار زینتی و … ساخته شده است.
یکی دیگر از تمدن‌هایی که با فلز مس آشنا بودند و استفاده‌های زیادی از این فلز می‌کردند، تمدن مصریان بودند. لوله کشی‌های مسی موجود در بعضی از اهرام ثلاثه ثابت می‌کند قدمت استفاده از فلز مس در مصر بسیار طولانی بوده است.
مسیحیان هم با شناخت فلز قلع و ترکیب آن با فلز مس توانسته بودند آلیاژ‌های برنزی تولید کنند و پس از آن این آلیاژ‌ها را جهت ساخت ظروف و وسایل و محصولات مختلف به کار گرفتند.
بعد از همه گیر شدن استفاده از این فلز یعنی مس و آشنا شدن با فرآیند ذوب کردن و شکل دهی به آن، صنعتی به نام ریخته گری تبدیل به شغلی مهم و تاثیر گذار شد.
بیشتر بخوانید:
تاریخچه ظروف مسی در ایران
دلیل محبوبیت و علاقه مردم به فلز مس
مس برای مردم در گذشته‌های دور یک فلز تمام عیار به حساب می‌آمد. آن‌ها که از شکسته شدن و آسیب پذیری ظروف سفالی خسته شده بودند، حالا به راحتی می‌توانستند ظروف مسی‌ای را تولید کنند که عمر بالا و ماندگاری و دوام دارد، در برابر حرارت مقاوم می‌باشد و رنگ بسیار زیبا و جذابی هم دارد.
همچنین شکل پذیری آسان این فلز علت شده بود تا آن‌ها بتوانند ابزار‌هایی جهت شکار تولید کنند تا بتوانند در تفریح و شکار رفتن‌ها، راحت تر شکار کنند.
اکنون که با فلز مس بیشتر از قبل آشنا شدیم می‌توانیم به تاریخچه ظروف مسی در ایران نگاهی بیندازیم و ببینیم ساخت و تولید ظروف مسی در ایران از کی و چگونه شروع شد.
تاریخچه ظروف مسی در ایران
تاریخچه ظروف مسی در ایران
ایران جزء اولین تمدن‌هایی به حساب می‌آید که از فلز مس استفاده کرده است. بعد از رونق استفاده از این فلز، شهر‌هایی مانند اصفهان، یزد، شیراز، قزوین و کرمان به کارگاه های ساخت محصولات مسی تبدیل شدند. در حال حاضر قدیمی ترین کارگاه‌های ریخته گری در شهر‌های ذکر شده قابل مشاهده هستند.
در ابتدا مسگر‌ها قادر به ساخت محصولات خاصی نبودند و این توانایی را نداشتند و تنها می‌توانستند محصولات کاربردی و ساده تولید کنند ولی به مرور و با گذشت زمان و تبادل اطلاعات با مسگر‌های دیگر کشور‌ها و کسب تجربه، توانستند صنعت مسگری را به هنری تبدیل کنند که با استفاده از آن محصولات بسیار زیبا و جذابی خلق کنند.
به طور مثال، در حال حاضر در موزه آرمیتاژ واقع در شهر سن پترزبورگ کشور روسیه، که جزء بزرگ ترین موزه‌های دنیا به حساب می‌آید و آثار متعدد و بسیار زیادی از هنرمندان و افراد مشهور در طول تاریخ در آن وجود دارد، یک عدد بشقاب مسی نقره کوب وجود دارد که این بشقاب به وسیله مسگر‌های ایرانی در خراسان تولید و ساخته شده است.
تولید محصولات با کیفیت بالا و زیبای مسی باعث شده تا این هنر و صنعت به قسمت مهمی از زندگی افراد مختلف تبدیل شود به حدی که بازار‌های مخصوصی فقط جهت خرید و فروش محصولات مسی راه اندازی شد که به آن‌ها، همانطور که اطلاع دارید، بازار مسگران گفته می‌شد، در حال حاضر هم در بعضی از شهر‌های ایران این بازار‌ها وجود دارند و فعال نیز می‌باشند.
در این مقاله و با توضیحاتی که داده شد، با تاریخچه ظروف مسی در ایران بیشتر آشنا شدیم. ظروف مسی پیوند همیشگی و دیرینه‌ای با فرهنگ ما ایرانیان داشته و دارند.
از گذشته تا همین حالا در تمامی خانه‌های ایرانی، حداقل یک ظرف با جنس مس وجود دارد. در حال حاضر هم ظروف مسی به یکی از پرطرفدار ترین و محبوب ترین ظروف جهت پخت و پز تبدیل شده‌اند.
